Tradycja, filozofia, architektura, nowoczesne wynalazki - jest wiele powodów, by zakochać się w Chinach. Bogactwo kulturowe tego kraju kontrastów zachwyca i inspiruje całe pokolenia. Jedną z najważniejszych cech wyróżniających chińską kulturę na tle zachodniej jest ogromne przywiązanie do pieczątek. Chińskie stemple to swoista sztuka, która łączy w sobie kaligrafię oraz grawerowanie. Na przestrzeni praktycznie 3 tys. lat pieczątki były wykorzystywane zarówno w celach oficjalnych jak i nieoficjalnych.
Cesarska tradycja
Aby zrozumieć wyjątkowość chińskich pieczątek trzeba cofnąć się do początków kultury tego kraju. Pierwsze użycie pieczątki w Chinach odnotowano już XV wieków przed Chrystusem, w czasach panowania dynastii Shang. Początkowo stemple były wykorzystywane wyłącznie przez cesarzy i nosiły miano ,,Xi" co w dosłownym tłumaczeniu oznacza pieczęć cesarską. Ich bogactwo i różnorodność było i jest świadectwem wyrafinowania kulturalnego narodu. Najważniejszą pieczęcią w kraju była ta stworzona przez pierwszego cesarza Chin Qui Shi Huanga, który na kawałku jadeitu wygrawerował słowa: ,,Po otrzymaniu mandatu z nieba może (cesarz) prowadzić długie i dostatnie życie". Pieczęć ta, nazywana Heirloom Seal była przekazywana z pokolenia na pokolenie i wykorzystywana do legalizacji cesarskich dekretów. Niestety zaginęła w czasach panowania dynastii Ming.
Pieczątki jako podpis w chińskiej kulturze
Pieczątki od zawsze były używane jako forma podpisu i temu celowi służą do dziś. Stosowanie stempli w chińskiej tradycji jako sygnatariusza i sposobu prawnie wiążącego jest głęboko zakorzenione w chińskiej tradycji świata biznesu. Jak niegdyś cesarz, w starożytnych Chinach potwierdzał swoje decyzje pieczęcią, tak dziś menadżerowie autoryzują dokumenty przez umieszczenie na nich pieczęci firmowej zwanej CHOP lub Gongzhang.
W prawie chińskim każdy podmiot, który jest legalnie zarejestrowany w Chinach musi posiadać pieczęć urzędową firmy i kilka dodatkowych, pełniących określone funkcje. Wykonanie takiej pieczątki zleca się specjalistycznym firmom i rejestruje w Biurze Bezpieczeństwa Publicznego.
Chińskie pieczątki są oficjalnym dowodem tożsamości, podobnie jak w kulturze Zachodu podpis odręczny. Wykorzystuje się je do różnych operacji takich jak otwieranie kont bankowych, wystawianie faktur czy płacenie podatków. Z tego powodu są pilnie strzeżone przez ich właścicieli.
Pieczątki nieoficjalne
Pieczątki nieoficjalne, zwane Yin były i są po dzień dzisiejszy wykorzystywane przez osoby indywidualne do podpisywania różnych przedmiotów. Jako, że ich wygląd nie jest regulowany prawnie różnią się one między sobą kształtem, wielkością, materiałem i treścią. Takie pieczątki są również powszechnie stosowane w kaligrafii oraz malarstwie. Artyści i uczeni często są w posiadaniu pieczątek z wygrawerowaną nazwą pracowni. Artysta Qianloindo był w posiadaniu aż 20 różnych pieczęci, którymi sygnował swoje dzieła, nadając im indywidualnego charakteru. Dziś taka pieczątka, wykonana z kamieni półszlachetnych może kosztować od 400 do nawet 4000 juanów (biorąc pod uwagę, że jeden juan to w przybliżeniu 0,58 zł to pieczątka taka może nas kosztować niebagatela nawet 2320 zł)!
Rodzaje podpisów na pieczątce
Chińskie pieczęcie są wykonywane najczęściej z kamienia, drewna, bambusa, plastiku lub kości słoniowej. Możemy wyróżnić różne typy pieczęci jak:
Zhuwen (dosł. czerwone znaki) - odcisk chińskich znaków czerwonym tuszem, czasami określany jako pieczątki yang.
Baiwen - (dosł. białe znaki) - nadruk białych znaków na czerwonym tle, bardziej znany pod nazwą yin.
Zhubaiwen Xiangjianyin(połączone czerwono-białe znaki) - czyli pieczątki, które używają zarówno Zhuwen i Baiwen.
Tusz do pieczątek
Do stemplowania w Chinach wykorzystuje się dwa rodzaje tuszu:.
- jedwabny: czerwona pasta przygotowywana na bazie drobno sproszkowanego cynobru zmieszanego z olejem rycynowym i jedwabnymi nićmi. Razem tworzy ona gęstą, tłusto wyglądającą substancję.
-roślinny: pasta stanowiąca połączenie pokruszonego cynobru z olejem rycynowym i Moza punk. Jako, że zawiera same rośliny, jej sproszkowana forma jest bardzo luźna, gąbczasta, i nie tłusta, ale przez to również znacznie łatwiej się rozmazuje.
Standardowym kolorem pasty jest cynober (zwany również chińską czerwienią) oraz jaśniejsze/ciemniejsze odcienie czerwieni. Zaleca się aby taki tusz przechowywać w oryginalnym pojemniku, z dala od działania promieni słonecznych, żeby nie wysychał.
Turysta w Chinach
W wielu miastach chińskich pieczątki przygotowuje się dla turystów jako formę pamiątki. Artysta może wyrzeźbić nazwę użytkownika pieczątki w jednym ze standardowych skryptów i stylów za stosowną opłatą. Zazwyczaj zawierają one tłumaczenie zagranicznej nazwy na język chiński. W sklepikach, w małych miasteczkach można nabyć ich różne rodzaje. Stemple są najczęściej wykonane z kości lub żeliwa.
Pieczątki w Chinach dziś
Współcześnie nadal pieczątki są stosowane zarówno w celach urzędowych jak i tych mniej oficjalnych. Wykorzystuje się je jako dowód tożsamości, zbliżony do podpisu. Są trudne do podrobienia i tylko właściciel ma do nich dostęp. Aby zachować ich długą żywotność zaleca się specjalne przechowywanie zarówno stempla jak i tuszu. W sposób szczególny dba się o to, by zachować długą żywotność pieczątek cesarskich. Poza podstawowymi zabiegami czyszczącymi są one owijane w jedwabną tkaninę, by zapewnić im jeszcze lepszą ochronę.
